DeLibris-winnaaraanhetwoord

Ná de hommageshow in Felix Meritis, die alle zes de genomineerden in de schijnwerpers zette, is het podium van De Nieuwe Liefde op zondagmiddag 29 mei voor Mariken Heitman alleen. In deze talkshow duikt Abdelkader Benali met de winnaar van de Libris Literatuur Prijs 2022 in het diepe over de betekenis van het boek, want Wormmaan is niets minder dan ‘een verbluffend rijke ideeënroman die lijkt te draaien rond de gedachte dat de mensheid blind is voor de eigen vormingskracht’, aldus de jury.

Nadat hoofdpersoon Elke als zaadveredelaar poogde een pompoen haar wil op te leggen, vertrekt ze teleurgesteld naar een Waddeneiland. Dáár pakt ze het met een eeuwenoud erwtenras omgekeerd aan: niet cultiveren, maar laten verwilderen. ‘Het is een queeste waarin ze natuurlijk vooral naar haar eigen oervorm zoekt’, leest de Volkskrant erin. ‘Elke torst de vrouwelijke vrouw die ze nooit is geworden altijd met zich mee. En die vrouw heeft commentaar op alles. Waarom is Elke zo moeilijk? Kan ze niet gewoon meedoen? Eens iets leuks aantrekken? Aardig glimlachen?’

Meestal valt de Libris-prijs aan een literair zwaargewicht toe, maar dit is pas Heitmans tweede roman – een niettemin in alle opzichten gewaagd, onconventioneel boek, dat uitnodigt tot een lang en verdiepend gesprek, in De Nieuwe Liefde. Hoe verhoudt de naar zichzelf zoekende mens zich bijvoorbeeld tot de soms rechtlijnige maatschappij (zoals Elke op een zeker moment maar rijst gaat eten, omdat de bakker domweg ‘jongeman’ blijft zeggen)? Móeten we de natuur wel naar onze hand zetten (of is dat wat we natuur noemen op zich al niet meer natuurlijk)? Hoe komen het aardse en het filosofische bij haar samen? Aan stof geen gebrek.

‘In een tijd waarin het hokjesdenken welig tiert,’ stelt het juryrapport, ‘toont Wormmaan dat de beste antwoorden op het identiteitsvraagstuk zijn zoals onze identiteit zelf: meerlagig. De conventies en verwachtingen bieden niet het antwoord op vragen als: wie ben ik, waar behoor ik, wie wil ik zijn en waartoe wil ik behoren? Het zijn vragen waarop we allemaal met onze eigen levenswandel moeten antwoorden, en die antwoorden zullen nooit helemaal bevredigend zijn.’ Om vier uur ’s middags, op 29 mei, gaan we er desondanks over práten: wees welkom.

Mariken Heitman

Mariken Heitman (1983) studeerde biologie in Utrecht en werkt nu als tuinder en docent groenteteelt. Na publicatie van een aantal korte verhalen verscheen in 2019 haar debuutroman De Wateraap, die werd genomineerd voor de Bronzen Uil, de Anton Wachterprijs en op de longlist van de Jan Wolkersprijs stond. Voor Wormmaan ontving zij dit jaar het C.C.S. Crone-stipendium.

Abdelkader Benali

Abdelkader Benali  schrijft romans, verhalen en poëzie, maar ook toneel en journalistiek werk. Bruiloft aan zee is zijn bejubelde en bekroonde debuut uit 1996. In 2015 verscheen Casa Benali, een Marokkaans huis-, tuin- en keukenkookboek. In september van dat jaar werd Benali vader van een dochter, voor wie hij het boek Brief aan mijn dochter schreef, dat in april 2016 verscheen. In 2002 verscheen zijn tweede roman, De langverwachte, die insloeg als een bom en waarmee hij definitief zijn naam vestigde als belangrijk schrijver in de Nederlandse literatuur. De langverwachte werd bovendien onderscheiden met de Libris Literatuur Prijs 2003.