Gesprekken over Surinaams culinair erfgoed
Dankzij de smeltkroes van culturen in Suriname is het culinaire erfgoed veelzijdiger dan je denkt. Vaak denken we aan roti, bara of bakkeljauw als we het hebben over Surinaams eten, maar de keuken is zoveel meer. Surinaamse gerechten zijn als verhalen over identiteit, als recepten voor dialoog en begrip.
In zowel Suriname als Nederland leven verschillende bevolkingsgroepen vaak naast elkaar. In de keuken is dit anders: gerechten met Inheemse, Afrikaanse, Chinese, Javaanse en Hindostaanse roots worden met liefde van elkaar overgenomen. Pom, nasi, roti, en bb-r zijn favorieten die de grenzen van afkomst overstijgen. Maar waarom kan dit wel in de keuken, en niet altijd daarbuiten?
We stellen de vraag centraal hoe Surinaamse kookboeken kunnen bijdragen aan eenheid in diversiteit, in de keuken en daarbuiten. We praten met Surinaamse kookboekenschrijvers en kenners over orale tradities, het documenteren van recepten in kookboeken en de effecten van digitalisering en social media op de Surinaamse keuken.
Op de vooravond van Srefidensi dey, waarop iedereen los van zijn of haar achtergrond, bovenal Surinamer is, bezinnen we ons samen op eenheid in diversiteit.
De Kookboekhandel verzorgt een boekentafel, waar je Surinaamse kookboeken kan kopen én met een beetje geluk meteen kan laten signeren door je de favoriete Surinaamse kookschrijvers! Bij Chef Angie B kan je terecht voor echte Surinaamse snacks en na afloop dansen we op de tunes van DJ Nilo.
Dit programma is gemaakt in samenwerking met Raghenie Bhawanie.
Raghenie Bhawanie
Raghenie Bhawanie is geboren en getogen in de Friese hoofdstad, waar zij een Surinaamse opvoeding genoot door haar Hindostaanse moeder. Ze denk nog steeds dat het Hindostaanse-Surinaamse masala met haar DNA verweven is. Ze at pas appelmoes op haar achtste, maar kreeg Surinaamse gerechten met van oorsprong Inheemse, Javaanse, Creoolse, Indiase en Chinese invloeden met de paplepel binnen. Die culinaire smeltkroes bekeek zij met hernieuwde interesse voor Madame jeanette, haar eerste kookboek bomvol Surinaamse groenterecepten met pit. Raghenie is culinair schrijver/columnist (Het Parool ‘De Roots van Roti’/Foodies Magazine) en receptontwikkelaar.
Charisa Chotoe (1993) is presentator, journalist, spoken word-artiest en de programmamaker van deze avond. Met haar platform Alternative Society wil ze de nieuwsgierigheid naar alternatieven voor een andere kijk op de wereld aanwakkeren. Chotoe maakte als onderzoeksjournalist en verslaggever programma’s voor KRO-NCRV, VPRO en is nu presentator voor Brainwash, een platform van Omroep Human. Haar werk kenmerkt zich door het belichten van de maatschappelijke onderlaag en identiteit van en in alledaagse onderwerpen.
Ayra Kip is schrijver, cultureel curator en fondsenwerver. Samen met haar tweelingzus Ira leidt zij KIP Republic, een creatief bureau dat zwart cultureel erfgoed zichtbaar maakt via multidisciplinaire projecten. Ayra is medeoprichter van Free Heri Heri For All, een beweging die sinds 2020 op 1 juli gratis Heri Heri uitdeelt ter herdenking van de afschaffing van de slavernij. Deze beweging heeft Keti Koti op unieke wijze onder de aandacht gebracht en gemeenschappen samengebracht. Ayra’s werk als cultureel ondernemer en curator combineert kunst, erfgoed en eten met een sociaal activistische benadering.
Diana Vlet is een inheemse Lokono en Warau, ze is geboren en getogen in het dorpje Bernhardsdorp in Suriname. Diana is communicatieadviseur bij de overheid, ze geeft landelijk advies over het Koloniaal en Slavernijverleden bij de gemeente Den Haag en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarnaast is ze politicus bij Ubuntu Connected Front. Sinds 2013 is ze de voorzitter en oprichter van de stichting Herdenking slavernijverleden Suriname en het Caribisch Nederland (SHS). Onder de paraplu van SHS heeft ze ook twee andere stichtingen opgericht: de Stichting SHS Global Human Rights Amazone en SHS Indigenous in Nederland.
Judith Cyrus is geboren in Paramaribo als kind van de koloniën. Ze groeide op in Zaandam waar haar Surinaamse geboortegrond zich mengde met Nederlandse (eet)gewoonten: pom, bakkeljauw, moksaleysi naast asperges en een glas goede wijn. Judith heeft twee kookboeken geschreven: Paramaribo, een culinaire smeltkroes en Toespijs. Maar mogelijk ken je Judith als cateraar of van haar column in dagblad Trouw. Judith wordt regelmatig gevraagd om lezingen te geven en ze is geregeld gast-chefkok bij gala en private diners. In de Surinaamse cultuur is samen eten ook samen eten maken, daarom geeft Judith kookworkshops waarin ze vertelt over de Surinaamse eetcultuur.
Chef Sabini Vola is een expert in de Surinaamse Marronkeuken. Ze is gepassioneerd over de kookstijl en technieken waarmee ze opgroeide in het binnenland van Brokopondo, Suriname. Ze leerde koken door haar grootmoeder, moeder en tantes te observeren, die de beste gerechten maakten van eenvoudige ingrediënten uit het regenwoud. Chef Vola beheerst het koken in en met de natuur en gebruikt de rijke ingrediënten die het binnenland biedt, zoals diverse oliën, waaronder kokos-, palm-, Amana- en Maipa-olie. Ze runt een cateringbedrijf in Amsterdam-Zuidoost en exporteert producten uit het binnenland naar Nederland.
London Loy (1974) groeide op in Amsterdam Zuidoost en is inmiddels een bekend gezicht als TV-kok. Jarenlang was hij te zien in het iconische Koffietijd en in programma’s als Food Truck Challenge en Top Chef Academie. Met zijn Surinaamse roots – zijn moeder is Surinaams-Chinees en zijn vader Surinaams-Hindoestaans – schreef London twee kookboeken. ‘Mijn recepten’ bevat gerechten die hem dierbaar zijn en zijn culturele achtergrond weerspiegelen, terwijl zijn tweede boek ‘Let’s Go’ zich richt op gezond koken voor een sportieve levensstijl. Zo verenigt hij culinaire traditie met een moderne benadering van gezondheid.
Tiffany Hiralal komt uit een ondernemersfamilie en leerde via het cateringbedrijf van haar ouders de Surinaamse keuken kennen. Ze zag meteen een uitdaging: hoewel Surinaams eten heerlijk is, werd het vaak gezien als snelle afhaalmaaltijd. Tijdens een culinaire reis door Suriname verdiepte Tiffany zich in de oorsprong van gerechten en de culturen waaruit ze voortkomen. Deze reis bracht haar niet alleen inspiratie, maar ook een hernieuwde verbinding met haar voorouders. Zo werd Papa Aswa geboren, een restaurant dat de Surinaamse keuken benadert als erfgoed en streeft naar eerherstel, trots en een waardering van de Surinaamse cultuur.
Angela Benjamin is een private chef en werkt onder de naam ChefAngieB. Na jaren lang in Europese keukens te hebben gewerkt, werd de drang steeds groter om naar haar eigen Surinaamse roots terug te keren in de keuken. Dit doet ze de afgelopen jaren met veel succes in Amsterdam Zuidoost en omstreken. Ze zet zich ook in voor de jeugd in de Bijlmer, als docent in de keuken voor jongeren met een verstandelijke beperking. Angela’s drijfveer komt vanuit de culturele connectie met haar voorouders. Haar gevoel leidt haar in de keuken en daarom zul je in haar restaurant nooit elke week hetzelfde eten.
Wil je graag een programma bijwonen, maar heb je niet de middelen om een kaartje te betalen? Mail dan naar info@denieuweliefde.com, we kunnen dan iets regelen.
