Een eerbetoon aan de ongewone stem in de Nederlandse poëzie.
Op de zesde Literaire Zondag nodigen De Nieuwe Liefde en De Nieuwe Oost | Wintertuin je uit voor de presentatie van een poëziekalender en een film speciaal gemaakt ter ere van Neerlands dichter H.H. ter Balkt (1938-2015).
Gemaskerde gestaltes dragen poëzie voor. Aardappels worden voor je ogen gesorteerd. Handelingen en zinnen worden steeds herhaald. De geest van een overleden dichter dwaalt rond in de vorm van een elektronisch vervormde stem die op een Kraftwerk-achtige beat het publiek opzweept.
Het is vijftig jaar geleden dat de onnavolgbare dichter H.H. ter Balkt debuteerde met de bundel Boerengedichten en vijf jaar geleden dat hij overleed. In de tussentijd volgde een rijk oeuvre – een strijdlied, een ode aan de echtheid van de wereld – dat werd bekroond, met onder andere de P.C. Hooft-prijs, maar nog steeds in geen hokje te vatten is. De multidisciplinaire reeks Ode aan de betekenis is een eerbetoon aan deze ongewone stem in de Nederlandse poëzie.
Film
Vertrekkend vanuit het werk van Ter Balkt maakten schrijvers Nikki Dekker en Pelumi Adejumo, muzikant Jan Klug en beeldend kunstenaar Caz Elegie onder regie van Merit Vessies een verontrustende en mysterieuze film. De jonge makers trekken de thematiek van Ter Balkt naar het nu en vertalen zijn politiek engagement naar de onderwerpen van een nieuwe generatie. In één groot ritueel met voordracht, geluid en beweging wordt onze omgang met de natuur, de medemens en het betekenisloze aan de kaak gesteld. Een ode aan het ritueel, de poëzie en boven alles: de aardappelsorteermachine.
Kalender
Gedurende één jaar verscheen op het online literair tijdschrift Notulen van het Onzichtbaremaandelijks een parafrase van een gedicht van Ter Balkt, door dichters als Tonnus Oosterhoff, Alfred Schaffer en Asha Karami. Deze bewerkingen zijn, samen met een essay van Fiep van Bodegom en illustraties van Caz Elegie, gebundeld tot een bijzondere kalender. Voor de presentatie van deze verjaardagskalender dragen verschillende dichters hun bijdrage voor. De kalender kan je hier bestellen of tijdens het programma met korting.
Ode aan de Betekenis is een voorstelling van productiehuis De Nieuwe Oost | Wintertuin. Dit project is tot stand gekomen met steun van het Lira Fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds.
in de film
Fiep van Bodegom
Fiep van Bodegom is redacteur van De Gids en Extra Extra Magazine. Ze schrijft regelmatig over literatuur. Daarnaast publiceert ze essays, proza en vertalingen en geeft ze les aan de afdeling Creative Writing bij Artez en Beeld & Taal aan de Rietveld Academie. Voor de Nieuwe Oost | Wintertuin schreef ze een stuk over H.H. Ter Balkt.
Nikki Dekker
Nikki Dekker (1989) is schrijver en radiomaker. Ze publiceerde in Tirade, De Gids, Versal Magazine, De Revisor, Deus Ex Machina en op De Optimist. Ze trad op tijdens onder andere Lowlands en Dichters in de Prinsentuin. Haar radiodocumentaire De oppas en ik werd genomineerd voor de Prix Europa en haar podcastreeks Iets doen, hoe doe je dat? kreeg vier sterren in NRC Handelsblad en De Morgen.
Pelumi Adejumo
Pelumi Adejumo (1998) schrijft, fotografeert, zingt en studeert Creative Writing. Ze trad op tijdens onder andere Into The Great Wide Open en bij Pakhuis de Zwijger en publiceerde onder andere op Hard//Hoofd en Lebowksi-blog. Op dit moment maakt ze juxtaposities van video’s en foto’s die ze op haar reis naar Nigeria heeft gemaakt.
Jan Klug
Jan Klug (1957) studeerde jazzsaxofoon aan het conservatorium in Groningen en heeft sinds zijn studie in meer dan zestien landen opgetreden. Hij is sinds 1995 verbonden aan de poëzie- en muziekgroep ‘Dichters uit Epibreren’. Behalve saxofoon speelt hij fluit, theremin en de door hemzelf uitgevonden patafoon. Naast als muzikant en componist is hij ook werkzaam als mediakunstenaar.
Caz Egelie
Caz Egelie (1994) maakt sculpturen, performances en 3d-animaties. Zijn lang en veelzijdig cv is doorspekt met kunsthistorische referenties en individuele werken die naar elkaar verwijzen. De visuele pracht van deze beelden – de kleuren, de gebouwen, de kleding – combineert de Utrechtenaar met zijn conceptuele benadering en zijn hang naar theater en performance.
Merit Vessies
Merit Vessies (1993) handelt in woorden, theater en geluid, en is als regisseur per verhaal op zoek naar wat de beste vorm van vertellen is. Eerder werd haar werk gepresenteerd op en in o.a. Nieuwe Types, Hard//hoofd en Op Ruwe Planken. Ze is werkzaam als regisseur, regieassistent, zelfstandig schrijver, audiomaker en redacteur en columnist bij First Person Magazine. Momenteel studeert ze dramaturgie aan de Universiteit Utrecht.
op het podium
Joost Oomen
Joost Oomen (1990) is dichter en schrijver. Hij publiceerde de poëziebundels Vliegenierswonden en De stort en maakte de vinylsingle Joost Oomen. Joost is een begenadigd performer en trad onder andere op bij Crossing Border, Lowlands en het Gedichtenbal. Hij programmeerde voor de festivals Dichters in de Prinsentuin en Explore the North, en maakte programma voor de Revisor. In 2016 verscheen bij Wintertuin Uitgeverij zijn chapbook De zon als hij valt, een novelle over de reis die een jongen, een meisje, een oog en een pols afleggen om samen te zijn. De tekst werd bewerkt voor theater door Toneelgroep Azijn en toerde in 2019 door Nederland. Joost werd in 2017 geselecteerd voor CELA en in 2018 nam hij deel aan de Parijsresidentie van Vlaams-Nederlands Huis deBuren. Zijn debuutroman Het Perenlied verscheen begin november 2020 bij Uitgeverij Querido. Onder meer recensenten van Tzum, NRC en Hebban schreven erover. Op 27 december vertelde Joost over zijn roman aan tafel bij VPRO’s Mondo. De Volkskrant riep hem onlangs uit tot het literaire talent van 2021. In het voorjaar van 2021 verschijnt zijn chapbook in vertaling bij de Italiaanse uitgeverij Tunué.
Marieke Polderdijk
Marieke Polderdijk (1994) beweegt, filmt, roept, zingt, speelt, tekent, kleit, performt en schrijft. In haar afstudeerjaar aan Creative Writing ArtEZ onderzocht Marieke met landschapsrituelen hoe je vrij kunt wonen en bewegen in een lichaam, een landschap, een taal en een stem. De beelden, tekst en klank die hieruit voortkwamen, werden gebundeld in de podcast ’tietietietie’ en kwamen samen op de vloer tijdens een interdisciplinaire afstudeerperformance, getiteld ‘Hier’. Poëzie van Marieke verscheen in o.a. Kluger Hans en Samplekanon. Haar performances en installaties waren te zien bij o.a. het Wintertuinfestival, Frontaal, Luxor Live, Perdu en Theater Oostpool. In 2018 won ze met haar poëzie de voorronde van Write Now! Nijmegen en in 2021 werd ze geselecteerd voor deelname aan het Slow Writing Lab.
Asha Karami
Asha Karami werd in 2018 geselecteerd voor Vers van het Mes van Perdu en behaalde de tweede plaats tijdens de NK Poetry Slam finale. In 2019 debuteerde ze met de dichtbundel Godface (De Bezige Bij). Godface werd genomineerd voor Herman de Coninckprijs, Grote Poëzieprijs en E. du Perronprijs. In 2020/21 was ze writer-in-residence bij de Jan van Eyckacademie. Ze is redacteur bij DIG. Naast het schrijven werkt ze als jeugdarts en als ringarts bij vechtsportgala’s.
